بررسی نقش برداشت آبهای زیرزمینی در فرونشینی (سوبسیدانس) احتمالی آینده دشت اردبیل با استفاده از gis

دشت اردبیل با مساحت تقریبی 23/1097 کیلومترمربع درمختصات جغرافیایی ?5 ?38 تا? 27?38 عرض شمالی و ?9 ?48 تا ?37 ?48 طول شرقی، یک دشت میانکوهی محسوب می شود که در طی سال های اخیر با افت چشمگیر آب های زیرزمینی مواجه شده است. در این مقاله برای بررسی تغییرات بوجود آمده در حجم آبی آبخوان و میزان افت آب های زیرزمینی در کل دشت از داده های آماری چاه های مشاهده ای استفاده شده و با بهره گیری از نرم افزارarc gis نقشه های ایزوپیز و پهنه ی افت ترسیم گردیده است. نقشه های ترسیمی نشان می دهند که بیشترین میزان افت آب، در قسمت جنوب وجنوب شرقی منطقه اتفاق افتاده است. بر اساس نقشه پهنه بندی تهیه شده، 14درصد از مساحت دشت درپهنه خیلی زیاد افت، 73/29 درصد در پهنه زیاد، 6/26 درصد در پهنه متوسط، 38/17 درصد در پهنه کم و 29/12 درصد در پهنه خیلی کم قرار می گیرد. مجموع پهنه های متوسط تا خیلی زیاد بیش از 33/70 درصد وسعت دشت را به خود اختصاص می دهد.این امر بیانگر آن است که آبخوان دشت اردبیل در مرحله بحرانی قرار دارد. جهت بررسی فرونشست احتمالی درآینده، لایه های موثر، شامل: میزان بارش، شیب، هیدرولوژی، لیتولوژی، زئومورفولوژی، خاک، پوشش گیاهی و عوامل انسانی از نقشه ها استخراج و با تلفیق لایه ها در محیط gis، نقشه پیش بینی مناطق افت آبهای زیرزمینی، درآینده تهیه گردید که نشان می دهد بیشترین احتما ل فرونشست زمین در آینده در دشت اردبیل به دلیل برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در قسمت جنوب شرق اتفاق خواهد افتاد و فعالیت های انسانی در غرب دشت به عنوان عامل دوم فرونشست می تواند مخاطره آمیز باشد.